หมากรุกสากล การรุกจน (Checkmate)

ในหมากรุกสากลนั้น ผลการแข่งขันออกได้สามหน้าคือ ชนะ แพ้ หรือ เสมอ อย่างที่ผมกล่าวในตอนแรกๆว่า เป้าหมายของการเล่นหมากรุกสากลคือ
การทำให้คิงของคู่ต่อสู้จน หรือไม่มีตาเดิน เมื่อคิงถูกกินโดยหมากของฝ่ายตรงข้ามเราเรียกว่า "check" หรือ "รุก"
และเมื่อคิงถูกกิน และหมดตาเดิน เราเรียกว่า "checkmate" หรือ "รุกจน"

รุกจน (checkmate) เกิดขึ้นเมื่อใดเรามาดูกันครับ

มีข้อควรจำง่ายๆดังนี้

1.คิงอยู่ในตากินของฝ่ายตรงข้าม (ถูกรุกอยู่)
2.คิงไม่สามารถเดินหนีไปตาอื่นๆได้
3.เรากินหมากที่กำลังรุกคิงอยู่ไม่ได้
4.เราไม่สามารถเอาหมากตัวอื่นของเรามากันตารุกได้

ถ้านับข้อดีได้สี่ข้อแล้ว..เอ้ย นับได้ 4 ขั้นตอนดังนี้คิงได้ถูกรุกจนซะแล้ว

เรามาดูตัวอย่างกันดีกว่าครับ 

รูปนี้ฝ่ายขาวเป็นฝ่ายเดินก่อน และเตรียม รุก คิงดำด้วยรู้คที่ตำแหน่ง b8

รูปนี้หลังจากรู้คขาวทำการ "รุก"ที่ตำแหน่ง b8 (เราเขียนบันทึกตาเดินได้ว่า 1.Rb8+ เครื่องหมาย + ด้านหลังหมายถึงรุกครับ)

ตอนนี้คิงดำอยู่ในกฎข้อ 1.ที่ผมกล่าวข้างต้นแล้วคือ คิงอยู่ในตากินของคู่ต่อสู้ อ่ะๆ เรามาดูกันต่อในข้อสองที่ว่า คิงไม่สามารถเดินไปตาอื่นได้ เพื่อนๆจะสังเกตได้ว่า คิงดำที่ h8 มันช่างน่าสงสารเสียจริง  เพราะติดพอน สองตัวของตัวเองทำให้เดินหนีไปไหนไม่ได้

แต่เดี๋ยวก่อนพี่น้องครับ ฝ่ายดำสามารถเดินไนท์มากันตารุกของ รู้คได้ (อยู่ในข้อ4 ที่ว่าเอาหมากมากันตารุก) 1..Ng8 อ่า รอดตายแล้วเรา 

แต่มันยังไม่จบครับ..ฝ่ายขาว เดินไนท์มาตำแหน่งf7 2.Nf7# (เครื่องหมาย # หมายถึงการรุกจน)แล้วพูดเสียงดังว่า "CHECKMATE"  ไนท์ของขาวตัวนี้เทพจริงๆ 1.คิงของดำถูกรุก 2.คิงไม่สามารถเดินไปตาอื่นได้ 3.กินไนท์ของฝ่ายขาวก็ไม่ได้ และ 4.หาหมากมากันก็ไม่ได้อีก โอ้ว..แพ้แล้วจริงๆ

แต่ในการแข่งขัน หรือการเล่นจริงๆ เกมอาจไม่จบลงด้วยการเมทเสมอไป บางทีเมื่อหมากเสียเปรียบมากๆ อีกฝ่ายก็อาจยอมแพ้ก่อนได้(ยอมยกธง) ส่วนใหญ่มือระดับสูงจะไม่ยอมให้ "เชคเมท" เมื่อเห็นว่าไม่กี่ตาข้างหน้านั้นจะ ถูกรุกจนอย่างแน่นอน ก็จะยอมแพ้ก่อนครับ

แต่สำหรับมือใหม่ๆ อย่างเราควรฝืนเล่นให้จบเกมแม้มันจะทรมานมากก็ตาม

 แต่มันจะช่วยให้การเล่นของคุณดีขึ้นเรื่อยๆครับ  ในตอนต่อไปผมจะพูดถึงการเสมอกัน ว่ามีในกรณีไหนบ้างครับ วันนี้ลาไปก่อน